آیا ترامپ در خاموش کردن آتش اوکراین موفق خواهد شد؟

آیا ترامپ در خاموش کردن آتش اوکراین موفق خواهد شد؟

پس از دستیابی به یک پیشرفت دیپلماتیک که به جنگ دو ساله غزه پایان داد، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به دنبال بهره‌برداری از این موقعیت در تلاش برای توقف جنگ روسیه و اوکراین است که اکنون وارد سومین سال خود شده است. مردی که تصویر خود را به عنوان یک میانجی قاطع بازیابی کرده است، اکنون دارای اعتبار سیاسی و اخلاقی است که او را قادر می‌سازد تا کانال‌های مذاکره را با مسکو و کیف باز کند و از شبکه روابط قبلی خود با کرملین، و به ویژه رئیس جمهور ولادیمیر پوتین، و تمایل خود برای نشان دادن اینکه واشنگتن قادر به تحمیل صلح در پیچیده‌ترین مسائل است، بهره ببرد.

با این حال، مسیر دستیابی به موفقیت در جنگ روسیه و اوکراین همچنان با موانع قابل توجهی روبرو است. روسیه همچنان با جنگ به عنوان یک سرمایه‌گذاری استراتژیک که امنیت و نفوذ آن را تضمین می‌کند، رفتار می‌کند و هرگونه توافقی را که به مرزهای جدید آن احترام نگذارد یا تحریم‌ها را لغو نکند، رد می‌کند.

از سوی دیگر، کیف از امتیاز واگذاری خاک خود برخوردار نیست، در حالی که به نظر می‌رسد اروپا بین کسانی که می‌خواهند به هر قیمتی به جنگ پایان دهند و کسانی که می‌ترسند هرگونه توافقی به مسکو به قیمت امنیت قاره امتیاز بدهد، دچار اختلاف شده است. تشدید مداوم درگیری‌ها در میدان و حملات به زیرساخت‌های اوکراین، احتمال کاهش فوری تنش را بسیار محدود می‌کند.

با این وجود، ناظران معتقدند که موفقیت ترامپ در غزه می‌تواند به عنوان الگویی برای توافق موقت در اوکراین، بر اساس آتش‌بس و تبادل ضمانت‌های امنیتی و اقتصادی خاص، بدون حل نهایی درگیری، عمل کند. احتمال دستیابی به یک پیشرفت جامع همچنان بعید است، اما از سرگیری روند مذاکرات تحت حمایت ایالات متحده می‌تواند آغاز یک راه طولانی به سوی یک توافق باشد، اگر ترامپ بتواند مسکو، کیف و پایتخت‌های اروپایی را متقاعد کند که یک صلح ناقص بهتر از یک جنگ بی‌پایان است.

در همین زمینه، تیمور دویدار، کارشناس امور روسیه و بین‌الملل، به البیان گفت: «ترامپ تمام تلاش خود را برای فرونشاندن درگیری نظامی در اروپا انجام می‌دهد و او اهرم‌های زیادی برای توقف جنگ و حرکت به سمت مرحله‌ای از احیای روابط بین غرب و روسیه و برقراری صلح عادلانه بین دو طرف دارد.»

دویدار افزود: «تاکنون، من اقدامات دولت آمریکا را به عنوان حرکتی در جهت توقف جنگ می‌بینم. همچنین رئیس جمهور ترامپ را تا حد زیادی در حال همکاری با دولت روسیه به رهبری رئیس جمهور پوتین می‌بینم که مسیری را دنبال می‌کند که هدف آن خاموش کردن شعله‌های آتش است.» او توضیح داد که ترامپ عرضه سلاح به اوکراین را کاهش داده یا از آن خودداری کرده و اشکال مختلف کمک به کیف را به حالت تعلیق درآورده است و خود را به چیزی تبدیل کرده است که می‌توان آن را «صلح‌طلب» نامید.

دویدار معتقد است که معضل واقعی در موضع اروپا نهفته است که تحت رهبری واشنگتن درگیر بحران شده است. او گفت: «تاکنون، ترامپ مسیر مثبتی را در پیش گرفته است، اما او باید فشار واقعی بر اروپایی‌ها وارد کند تا از این مشکل که خود آمریکا عامل اصلی تشدید آن بوده و متعاقباً بلوک اروپا و غرب را به طور کلی به دنبال خود کشانده است، عقب‌نشینی کنند.»

این کارشناس امور روسیه و بین‌الملل در پایان گفت: «امیدوارم ترامپ تمام تلاش خود را برای فشار بر اروپایی‌ها برای عقب‌نشینی از این مشکل رو به وخامت نیز انجام دهد. کل معضل بر دوش اروپایی‌هاست، پس بیایید صبر کنیم.»

فرصت‌های محدود

در دیدگاهی متضاد، دکتر امانی القرم، محقق سیاسی، معتقد است که شانس رئیس جمهور ترامپ برای دستیابی به موفقیت در جنگ روسیه و اوکراین، علیرغم تمایل شدید او برای پایان دادن به آن، همچنان محدود است. دلیل این امر این است که بحران از بُعد دوجانبه بین مسکو و کیف فراتر رفته و به یک درگیری آشکار بین روسیه و غرب در چارچوب توازن قوای بین‌المللی تبدیل شده است.

القرم به البیان توضیح می‌دهد که سیاست ترامپ در حل بحران‌ها بر اساس بُعد شخصی است و بر روابطش با رهبران و شخصیت قوی‌اش تکیه دارد. او بارها اعلام کرده است که با تکیه بر روابط خوبش با پوتین، قادر به پایان دادن به جنگ ظرف ۲۴ ساعت است، در حالی که رفتار سردش با زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، تعدیل شده است. با این حال، به گفته القرم، پیچیدگی‌های میدانی و چشم‌انداز سیاسی فراتر از توانایی‌های رهبران منفرد است، زیرا مسکو اوکراین را بخشی از میراث تاریخی خود می‌داند، در حالی که کیف آن را نبردی وجودی برای استقلال و ادغام خود با غرب می‌داند.

این محقق می‌افزاید که سیاست ترامپ بر اساس اصل «صلح از طریق قدرت» است، اصلی که به او در دستیابی به آتش‌بس بین حماس و اسرائیل کمک کرد. با این حال، او با روسیه، یک قدرت هسته‌ای بزرگ که هیچ توافقی را که به عنوان امتیاز یا شکست تعبیر شود، نمی‌پذیرد، با معضل متفاوتی روبرو است.

تغییر موازنه

قرمه خاطرنشان می‌کند که تهدید اخیر ترامپ مبنی بر تجهیز اوکراین به موشک‌های دوربرد تاماهاک، که قادر به رسیدن به عمق خاک روسیه هستند، می‌تواند موازنه قدرت در میدان را تغییر دهد و مسکو را به پای میز مذاکره بکشاند. با این حال، این امر همچنین می‌تواند در را به روی تشدید خطرناک تنش و واکنش مستقیم نظامی روسیه باز کند.

قرمه معتقد است که کارت فشار نظامی ممکن است به ترامپ دریچه نفوذ محدودی بدهد و به مسکو علامت دهد که جنگ می‌تواند به ضرر او تمام شود. با این حال، او هشدار می‌دهد که رویکرد افراطی به این موضوع می‌تواند به گسترش درگیری به جای پایان دادن به آن منجر شود.

دکتر امانی القرم، محقق سیاسی، نتیجه می‌گیرد که هرگونه توافق واقع‌بینانه‌ای مستلزم یک رویکرد چندجانبه است که منافع روسیه و نگرانی‌های امنیتی غرب را متعادل کند، نه صرفاً تکیه بر کاریزمای سیاسی ترامپ یا قدرت شخصی او برای انجام معاملات.