از لبنان تا دریای سرخ، درگیری گسترده‌تری با ایران در پیش است

با حملات نیابتی‌اش از نقاط مختلف و برنامه هسته‌ای‌اش که ناگهان احیا شده است، ایران چالش جدیدی را برای غرب ایجاد می‌کند – این بار با روسیه و چین در کنارش.

پرزیدنت بایدن و دستیاران ارشد امنیت ملی او تابستان گذشته بر این باور بودند که احتمال درگیری با ایران و نیروهای نیابتی آن به خوبی مهار شده است.

پس از گفتگوهای محرمانه، آنها به تازگی قراردادی را منعقد کرده بودند که منجر به آزادی 5 آمریکایی زندانی در ازای 6 میلیارد دلار سرمایه مسدود شده ایران و برخی از زندانیان ایرانی شد. شبه نظامیانی که تهران از آنها حمایت مالی و تسلیحاتی می کند – حماس در سرزمین های فلسطینی، حزب الله لبنان و حوثی ها در یمن – نسبتاً ساکت به نظر می رسیدند. ایران حتی غنی‌سازی اورانیوم را در سایت‌های هسته‌ای زیرزمینی‌اش کند کرد و پیشرفت خود را به سمت ساخت سلاح به تأخیر انداخت.

حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر و پاسخ سخت اسرائیل همه اینها را تغییر داده است. اکنون مقامات آمریکایی و اسرائیلی و ده ها کشوری که برای حفظ جریان تجارت در دریای سرخ به طور هماهنگ تلاش می کنند، با ایران تازه تهاجمی مقابله می کنند. پس از انجام حملات متعدد، از لبنان گرفته تا دریای سرخ و عراق، گروه‌های نیابتی دو بار در هفته گذشته با نیروهای آمریکایی درگیر شده‌اند و واشنگتن آشکارا تهدید می‌کند که در صورت عدم کاهش خشونت، حملات هوایی خواهد کرد.

در همین حال، اگرچه دولت بایدن در مورد آن صحبت چندانی نکرده است، اما برنامه هسته ای ایران به طور ناگهانی روی استروئیدها قرار گرفته است. بازرسان بین المللی در اواخر دسامبر اعلام کردند که ایران افزایش سه برابری در غنی سازی اورانیوم نزدیک به بمب را آغاز کرده است. براساس تخمین‌های تقریبی، ایران اکنون سوخت حداقل سه سلاح اتمی را در اختیار دارد - و مقامات اطلاعاتی آمریکا معتقدند غنی‌سازی اضافی مورد نیاز برای تبدیل این سوخت به مواد با درجه بمب فقط چند هفته طول می‌کشد.

نیکلاس دی ریویر، یک دیپلمات ارشد فرانسوی که عمیقاً در مذاکره بر سر توافق هسته ای 2015 ایران دخیل است، هفته گذشته گفت: «ما به نقطه اول بازگشته ایم.

روی هم رفته، پویایی ایران از زمان تسخیر سفارت آمریکا در سال 1979 پس از سرنگونی شاه، پیچیده‌تر از هر زمان دیگری است. مقامات اطلاعاتی آمریکا و اروپا می گویند که آنها معتقد نیستند که ایرانی ها خواهان درگیری مستقیم با ایالات متحده یا اسرائیل هستند که به گمان آنها پایان خوبی نخواهد داشت. اما به نظر می رسد که آنها بیش از حد مایل به فشار دادن به پاکت، امکان حملات، هماهنگ کردن هدف قرار دادن پایگاه ها و کشتی های آمریکایی حامل کالا و سوخت، و راه رفتن تا مرز توانایی تسلیحات هسته ای هستند.

به پیچیدگی این مشکل، افزایش چشمگیر دامنه کمک های ایران به روسیه است. آنچه با فروخته شدن قطره پهپادهای شاهد به روسیه برای استفاده علیه اوکراین آغاز شد، به سیل تبدیل شد. و اکنون مقامات اطلاعاتی آمریکا بر این باورند که علیرغم هشدارها، ایران در حال آماده شدن برای ارسال موشک‌های کوتاه‌برد برای استفاده علیه اوکراین است، همان‌طور که کیف با کمبود گلوله‌های دفاع هوایی و توپخانه مواجه است.

این بازتابی از پویایی قدرت به شدت تغییر یافته است: از زمان حمله روسیه به اوکراین، ایران دیگر خود را منزوی نمی بیند. به طور ناگهانی در یک ائتلاف با مسکو و چین، دو عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد، که در دوره گذشته از واشنگتن در تلاش برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران حمایت کردند. اکنون، این توافق مرده است و پنج سال پیش توسط رئیس جمهور سابق دونالد جی. ترامپ به پایان رسید و ناگهان ایران دو ابرقدرت را نه تنها به عنوان متحد، بلکه به عنوان مشتریانی که تحریم‌ها را شکست می‌دهند، دارد.

صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در چتم هاوس گفت: «من ایران را در موقعیت خوبی می بینم و ایالات متحده و منافع آن در خاورمیانه را مات کرده است. ایران در تمام مرزها فعال است، در برابر هر نوع تغییری از داخل مقاومت می کند و در عین حال در سطوح بسیار هشدار دهنده اورانیوم غنی می کند.

امروز، همانطور که آقای ریویر، سفیر کنونی فرانسه در سازمان ملل متحد اشاره کرد، "ما در مورد چند هفته یا بیشتر صحبت می کنیم"، وضعیتی که در سال های گذشته تقریباً به طور قطع باعث ایجاد یک بحران می شد. (تبدیل این سوخت به یک بمب کار احتمالاً یک سال یا بیشتر طول می کشد، با این حال، زمان بیشتری برای واکنش به غرب می دهد.)

دولت بایدن چیزی نگفته است، مقامات وقتی ناشناس صحبت می کنند قبول می کنند، زیرا گزینه های آن بسیار محدود است. از آنجایی که ایران به روسیه تسلیحات می‌دهد و به چین نفت می‌فروشد، هیچ شانسی برای اقدام شورای امنیت وجود ندارد.

و دستیاران آقای بایدن از احیای توافقنامه 2015 چشم پوشی کرده اند، زیرا اکنون منسوخ شده است. همانطور که در ابتدا مذاکره شد، این امکان را به ایران می دهد که از سال 2030 به همان اندازه که می خواهد سوخت تولید کند.

خانم مالونی گفت: «ایران در حال غنی‌سازی است زیرا می‌توانند. هدف آنها همیشه این بوده است که در مقابل فشارها منتظر بمانند و به خود گزینه برنامه تسلیحاتی بدهند.»